KİŞİSEL WEB SAYFASI NASIL HAZIRLANIR ? ------------------------------------------------------------------------------------- 1 - HTML' ye Kısa Bir Giriş Benim de bir web sayfam olabilir mi ? Bunun için nelere ihtiyacım var ? Bir web sayfası neye benzer ? HTML nedir ? Bir web sayfasında görülebilecek tipik elemanlar nelerdir ? Sayfa içeriği nasıl saptanır? Ön dizayn yapmanın getirebileceği avantajlar nelerdir ? Nelere dikkat edilmeli? Tipik bir web sayfası düzeni nasıldır ? Web sayfası hazırlamak zor mudur ? Özel bir editöre ihtiyacim var mı ? Hiç HTML bilmeden de görsel editörlerle web sayfası hazırlayabiliyorum, HTML' ye yine de ihtiyacım var mı ? ------------------------------------------------------------------------------------- HTML dilinin en temel elemanı : Döküman biçimleme belirteçleri (TAG) HTML dökümanın genelinde etkili ve döküman içinde doğrudan görünmeyen belirteçler HTML döküman içinde LINK kullanımı Temel HTML komutları/belirteçleri Sayfa Arka Plan resimleri/renkleri ve metin içinde renk kullanımı Listeler Basit Tablolar Form kullanımı HTML döküman içinde sayaç kullanımı HTML döküman içinde basit JavaScript kullanımı Sayfamı hazırlarken Türkçe karakterler kullanmalı mıyım ? Nasıl ? Hazırladığım sayfa her web istemcisinde aynı görünecek mi ? Bu konuda nelere dikkat etmeliyim? Web sayfası hazırlama ve HTML ile ilgili daha ayrıntılı dökümanlara nasıl/nereden ulaşabilirim? Web sayfası içinde kullanabileceğim küçük "resimcikler"i (gif ve animated gif) nereden alabilirim ? Kendim de oluşturabilir miyim ? Nasıl ? Bağlandığım bir web sayfasının HTML kodunu nasıl alabilirim ? Sayfamın HTML kodunu başkalarının görmesini engelleyebilir miyim ? Web sayfamda internetteki diğer sayfalardan aldığım bilgileri (yazı, resim vb) serbestçe kullanabilir miyim? Web sayfasında kullandıgım resimler için hangi formatı tercih etmeliyim ? GIF mi, JPEG mi ? Bir web sayfası yaptım. Diğer insanların bundan nasıl haberi olacak ? Bedava "kişisel web sayfası hizmeti veren yerler var mı ? Diğer formatlarda (Word DOC, (La)TeX, PPT vb) hazırlanmış dosyaları hemen HTML'ye dönüştürebilir miyim ? Web sayfamı başkaları silebilir mi ? Ya da değiştirebilir mi ? Sayfa hazırlama da göz önüne alınması yararlı olabilecek bazı diğer ipuçları 1. Benim de bir web sayfam olabilir mi ? Bunun için nelere ihtiyacım var? Internet erisimi olan herkesin bir web sayfasi olabilir. Web üzerinde gezinirken rastladiklariniza benzer sayfalar yapabilmeniz için ilk öncelikle bu sayfalari koyabileceginiz bir "web sunucusu" olmasi lazim. Bu sunucular, disardan insanlarin, netscape, msie vb gibi web istemcileri kullanarak ilgili sayfalari görmesini saglayan bilgisayarlardir ve bunlarin üzerlerinde çalisan özel sunucu programlar (httpd) vardir. Internet Servis Saglayici sirketlerin hemen hemen hepsi kullanicilarina kisisel web sayfasi hizmeti veriyorlar. Bu yüzden, internet erisiminiz varsa, muhtemelen, kendinize web sayfasi yapabilmeniz için artik hazirsiniz demektir. Web sayfalari sunucu bilgisayarda özel bazi dizinler altina konmali. Hangi dizin altina konulmasi gerektigini de servis saglayicinizdan ögrenmelisiniz. Ayrica, internet servis saglayicinizdan, disardan kisilerin sayfalariniza erisebilmesi için yazmalari gereken tam satirini da almalisiniz. Hazirladiginiz sayfalari Bazi servis saglayicilar hazirladiginiz sayfalari sizden e-posta ile isteyebilir ve kendileri web sunucusuna yerlestirebilirler. 2. Bir Web Sayfasi Neye Benzer? HTML Nedir? Web sayfalari,'de de görüldügü gibi, HTML adi verilen özel bir formatlama dili kullanilarak yapilir. HTML, Hypertext Markup Language için uydurulan bir kisaltmadir. HTML, sayfalara yazacaginiz bilgilerin formatlarini (yazi rekleri, büyüklükleri, paragraf biçimleri vb gibi), sayfalar arasindaki kompozik geçis baglantilarini vb verebileceginiz vb bazi komutlar içerir. Bunu küçük bir örnekle açiklayalim :
Ev Sayfama Hos Geldiniz
Sagdaki baslik, bir web sayfasina baglandigimizda web istemcimiz ile gördügümüz sekil olsun. Bunu üreten ise, aslinda, solda görülen HTML kodu. Yani, web istemcileri ile gördügümüz cicili-bicili sayfalar aslinda, birtakim web sunucularinda tutulan, HTML kodlarindan (ayrica diger bazi yardimci elemanlardan) ve vermek istedigimiz bilgilerden olusan düz yazi (ASCII) dosyalar!!. Soldaki kisimda görülen < > isaretleri arasindaki komutlar HTML belirteçleri, ya da HTML komutlari olarak bilinir. HTML sayfalari .... arasina yazilan bilgiler/komutlarla (HTML kodu/kaynak programi) olusturulur. Yukaridaki örnekte,
, , örnek HTML belirteçleri/komutlaridir. HTML kodu içinde birakilan bosluklarin hiçbir önemi yoktur. Asil olan, HTML belirteçleri ile verilen biçimlendirme ortamlaridir. Asagida, genel bir web sayfasi formu görülmektedir : Bu alana, normal olarak web sayfasinda görüntülenmeyen bilgiler yazilir. Bunlar; sayfa basligi, anahtar kelime tanimlamalari ve sayfa içeriginde kullanilan karakter bilgisi (dil, code page vb) vb. dir. Döküman genelinde öncelikle yüklenmesi istenen JavaScript, VBScript kodlari da bu alana yazilabilir. Bu alana, dogrudan web sayfasinda görülen her türlü düzyazi, formatlama bilgileri, diger komutlar vb. yazilir. Netscape Navigator, Microsoft Internet Explorer, Mosaic, Lynx ve Opera gibi web istemcileri (tarayicilari) ise bu HTML kodlarini yorumlayarak sonucta web sayfalarinin görünen biçimlerini olustururlar. Döküman formatlama özellikleri düsünüldügünde, HTML'yi bir kelime islemci gibi düsünmek te olasi. Ancak bir farkla : HTML her bilgisayar ortaminda, her türlü web tarayicisi ile hep benzer sayfa biçileri olusturur ve sunar. HTML'nin döküman formatlama (biçimleme) disinda sundugu en önemli özelliklerden biri de dökümanlar içinde ve dökümanlar arasi kurulabilecek baglantilardir (link). Bu haliyle, dökümanlar arasi gezinmek ve bilgiler arasinda dolasmak mümkün olur. 6. Bölüm'de anlatildigi gibi, web istemciniz ile baglandiginiz sayfanin kaynak kodunu (yani HTML halini) istemcinizin "View" manüsü altindaki Page Source (Microsoft IE için sadece "Source") ile görebilirsiniz. Yani, Web istemcilerinizde gördügünüz sevimli sayfalar aslinda tamamen ASCII karakterlerden olusan "metin dosyalaridir". HTML'nin sagladigi bazi önemli özellikler sunlardir : Web sayfalarindaki yazilara degisik formatlar verilebilir (koyu renk yazi, italik yazi, yazi ortalama, renk verme, degisik boyutlarda yazma gibi), Tablo, Liste, Adres Alani, sabit genislikli yazi alani vb gibi özel biçimler olusturulabilir, Web sayfalarinda "frame" adi verilen, ve birbirleri ile iliskilendirilebilen alt-kisimlar olusturulabilir. Degisik tipteki menü yapilari ile kullanicinin etkilesimli bir sekilde seçebilecegi veri giris sistemleri kullanilabilir, Ses, grafik, animasyon gibi uygulamalarin web sayfalarindan çalistirilabilmesi için gerekli ortamlar saglanabilir, Java, JavaScript, VB Script gibi programlama dilleri ile web içeriklerinin etkilesimli kullanimi için gerekli ortamlari saglar, Sunucu tarafinda çalisan CGI programlari ile we içeriklerinin etkilesimli kullanimini saglar (sifre uygulamalari, sayaç uygulamalari vb gibi). HTML standartlari sürekli güncellenmektedir. Konu hakkinda, http://www.w3.org adresinden daha ayrintili bilgi alinabilir. Şu anki mevcut standart HTML 3.2 (Eylül 1997). HTML 4.0 standarti üzerinde çalisiliyor. 3. Bir web sayfasinda görülebilecek tipik elemanlar nelerdir? Web'de gezinmisseniz bilirsiniz. Sayfalara baglandiginizda, karsiniza oldukça degisik türden bilgi ve bu bilgileri size sunan sayfa elemanlari geliyor. Aslinda bu, web'in sagladigi en büyük özelliklerden birisi. Yani, birbirinden çok farkli türden bilgiye ayni platformda ve kompozit bir sekilde ulasmak!! HTML sayfalari, grafik, animasyon, film, müzik, arkaplan müzikleri gibi hergeçen gün artan oranlarda desteklenen bilesenler de içerirler. Bunun yaninda, kullanicilarin etkilesimli bir sekilde doldurabilecekleri formlar, kullanicinin yönlendirebilecegi ve içerigini degistirebilecegi dizaynlar (dinamik html) da içerir. web sayfalari yapisi ve web istemci teknolojisi, standart olmayan veri yapilarinin da web üzerindeki diger bilgilerle entegrasyonuna "plug-in" denilen yardimci programlar vasitasiyla izin verirler. 4. Sayfa içerigi nasil saptanir? Ön dizayn yapmanin getirebilecegi avantajlar Nelerdir? Nelere dikkat edilmeli? Web sayfasinda hangi bilgilerin yer alacagini saptamak ilk yapilmasi gerekenlerden. Sayfanizi hazirlamadaki amaciniz ne? Kendinizi tanitmak mi? Bir ürünü mü tanitmak? Ya da, sevdiginiz bir sanatçi ile ilgili bir sayfa mi yapmak istiyorsunuz?? Daha sonra, 1-2 hafta süreyle web'de gezinin. Sizinkine benzer içerikli sayfalarla mutlaka karsilasirsiniz. Buradan, iyi ya da kötü tasarimin ne oldugu konusunda kafanida fikirler olusacaktir. Öte yandan, normal bir internet kullanicisinin profesyonel bir grafik ya da web sayfasi tasarimsici olmasini da bekleyemeyiz.. Bu yüzden, ilk sayfaniz çok sade görünümlü olabilir. Herzaman, web sayfasinin içerdigi bilgilerin önemli oldugunu ve sayfa düzeninin de bu bilgilere kolayca erisimi saglayacak sekilde olmasinin getirecegi kolayliklar ve avantajlari akilda bulundurun. Eger web sayfalarinizda birden çok konuyu isleyecekseniz, buna göre ilgili dosyalarin sabit diskte bulunmasi gereken dizin yapilarini saptamak ta yapilmasi gereken ilk islerden biri olmali. Her farkli sayfanin farkli bir dizinde saklanmasi sayfa organizasyonunu kolaylastirir. Belirli bir konuda hazirlanmis iyi web sayfalari, öncelikle, buraya baglanan insanlarin mümkün oldugunca zahmetsiz ve kisa yoldan isteklerine ulasmalarini saglamalidir. Ayrica, konunun disina tasmadan, verilmek istenen anlatilmalidir. Hiç kimse, ekranlar dolusu uzunlukta yazilardan olusan bir siteyi okumak istemez. Bu genellikle çok sikici olur. Web sayfasinda ne kadar grafik/resim/ses vb olacagi, bu dosyalarin büyüklüklerinin belirlenmesi de çok önemli. Hiç kimse, baglandigi bir web sayfasinda 100lerce kilobyte tutan bir resim ya da animasyon dosyasinin yüklenmesini beklemek istemez. Web sayfalarinda resim ve animasyon kullanimi sayfanin çekiciligini arttirsa da, unutmayin ki bu sayfalara ulasacak kisilerin internet baglanti hizlari 14.4kbps modem baglantisi düzeyinde de olabilir. 5. Tipik bir web sayfasi düzeni nasildir? Tipik bir web sayfasi aslinda tam anlamiyla hiyerarsik bir yapidadir. Bu modüler yapi, sayfalara yeni bilgiler ve sayfalar eklenmesini kolaylastirir. 6. Web Sayfasi Hazirlamak zor mudur? Özel bir editöre ihtiyacim var mi? Web sayfasi hazirlamak basta tahmin edildigi gibi ya da sanildigi kadar zor degildir. Bu isi kolaylastiran birçok araç var. Aslinda, HTML dökümanlarinin tamami ASCII karakterlerden olusan ve herhangi bir editörde yazilabilen metinlerden olusmustur. UNIX üzerinde pico, vi; DOS altinda MSDOS Edit ya da bir windows textpad veya sevdiginiz herhangi bir metin editörü kullanarak HTML dökümanlarinizi hazirlayabilirsiniz. Yani, hiç bir özel editöre ihtiyaciniz yok. Ancak, HTML format belirteçlerini hatirlamak ayri bir dert, yazmak ayri bir dert.. Yüzlerce HTML belirteçini hatirlamak profesyonel bir tasarimci için bile gerçekten çok zor. Bunu berteraf eden bazi yardimci bilgisayar programlari var. Bunlara, "HTML Editörleri" denir. HTML editörleri 2 grupta toplanir : Ilk gruba giren editörler, HTML komutlarini menüler ya da bazi butonlar yardimiyla döküman içine yazmanizi, ilgili ortamlari kolayca olusturmanizi saglar. Bu editörlerden bazilari, yazdiginiz HTML kodunun sonuçlarini bir "preview" pencereden görmenizi saglarlar. Hemen hepsi, tüm HTML belirteç ve komutlarinin anlatildigi yardim dosyalari sunarlar. Bazilarinda (genellikle ingilizce) heceleme (spell-check) özelligi vardir. Hazirladiginiz sayfalarin içinde kullandiginiz resim linklerini, diger sayfa linklerini vb istatistik tablolar olarak size gösterebilirler ve bu sekilde dizaynda yardimci olurlar. Bu tip editörlerin hemen hepsi, kolay web sayfasi hazirlama sihirbazlari (wizard) sunarlar. Böylece, bazi bosluklari doldurarak basit bir web sayfasini kolayca olusturabilirsiniz. Ayrica, hemen hemen tüm editörler, hazirladiginiz sayfalari bir web sunucusuna (FTP ya da HTTP protokolü ile) gönderebilmek için gerekli araçlari (web publishing) da içerirler. Bu editörler, çogunlukla, dökümaniniz içinde kullandiginiz HTML komutlarini farkli renklerde göstererek sayfanizin olusturulma sürecini kolaylastirirlar. Çogu editör, bazi temel JavaScript programlari/özellikleri ekleme ya da hareketli GIF resimlerini (animated GIF) kolayca hazirlamanizi saglayabilirler. Bu editörlerden bazilari, hazirladiginiz web sayfalarindaki HTML kodlarini kontrol edebilirler ve hatali/eksik kullanimlari saptayabilirler. Bunlari yapan bazi yardimci programlari da http://www.halsoft.com/web-lint adresinde bulabilirsiniz. Bu editörlerden en popülerlerinden bazilari HotDog Pro (http://www.sausage.com), HomeSite, Web Edit, HotMetal ve DiDo 'dur. Bunlar ve benzeri diger editörlere (Windows, Mac ve OS/2 için) Raksnet Tucows yansisindan kolayca ulasabilirsiniz. Adresi : http://tucows.raksnet.com.tr/tucows. http://www.zdnet.com/~pcweek/navigator/htmled.html adresinde deHTML editörleri ile ilgilibilgilere ve bu programlarin bulundugu diger adreslere erisebilirsiniz. Ikinci gruba giren editörler, günümüz windows kelime islemci programlari gibi (word, wordperfect vb), yazdiginiz anda tüm formatlama özellikleri ile birlikte görebildiginiz (WYSIWYG - what you see is what you get) türden "görsel HTML editörleri"dir. Bu programlar kullanilarak, karmasik HTML kodlarina bulasmadan oldukça iyi sayfalar olusturabilirsiniz. Bu tip editörlerden bazilari, ayni anda dogrudan HTML koduna da müdahele edebilmenize olanak tanir. HTML yardimi, kolay sayfa hazirlama sihirbazlari, heceleme, web sunucusuna dosya gönderebilme gibi özellikleri bu programlar da, genellikle, sunarlar. Benzer sekilde, buton hazirlama, JavaScript programlari/komutlari ekleme ya da hareketli GIF resimlerini (animated GIF) kolayca hazirlamanizi saglayabilecek özellikler de bu programlarda son günlerde sikça karsilastigimiz özelliklerden. Popüler web istemcilerinden olan Netscape Navigator (4.x) bünyesi içinde yer alan "Composer" bu tür bir editör. Eger Netscape 3.x kullaniyorsaniz web editörü bu ürünün Gold sürümünde. Popüler görsel editörlerden bazlari ve alabileceginiz adresler söyle : Microsoft Front Page (http://www.microsoft.com) ; Symantec Visual Page (http://www.symantec.com); Adobe Page Mill (http://www.adobe.com); Claris Home Page (http://www.claris.com). Ayrica, Microsoft Internet Explorer 4.x surumu ile birlikte "Front Page Express" adiyla, orijinal ürünün daha basit bir sürümü de ücretsiz dagitilmaktadir. Programlar genellikle Windows (95/NT) ve Mac (PowerPC) altinda çalismaktadir. Bunlar ve benzeri diger editörlerin çoguna (Windows, Mac ve OS/2 için) Raksnet Tucows yansisindan kolayca ulasabilirsiniz. Adresi : http://tucows.raksnet.com.tr/tucows. http://www.zdnet.com/~pcweek/navigator/htmled.html adresinde deHTML editörleri ile ilgili diger bazi bilgilere ve bu programlarin bulundugu diger adreslere erisebilirsiniz. Görsel editörlerin sunduklari imkanlar, çogu web sayfasi hazirlama isi için yeterli görünmektedir. Özellikle; tablo hazirlama, frame'ler ile çalisma, form hazirlama gibi yüksek oranda HTML kodlamasi gerektiren uygulamalar çok kolay yapilabilmektedir. Sayfa içinde baglanti (link) olusturma, temel formatlama özelliklerini verme bu tip editörlerle kolaydir. Özellikle, hem görsel editör özelligi sunan, hem de düz HTML kodunu degistirebilmenize olanak taniyan editörler hergeçen gün yayginlasmaktadir. Böylece, görsel editörlerle yapamadiginiz bazi isleri bütünlesik bir sekilde, dökmanin HTML hali üzerinde degisiklikler yaparak halledebilirsiniz. 7. Hiç HTML bilmeden görsel editörlerle web sayfasi hazirlayabiliyorum. HTML'ye yine de ihtiyacim var mi? Bu sayfanizin içerigine bagli. Görsel editörler; tablo, frame, her türlü formatlama, resim/ses vb ekleme gibi özellikleri saglarlar ve bunlar ortalama bir web sayfasi için yeter. Ancak, özellikle yeni HTML komutlari, Java Appletleri, bazi CGI teknikleri vb eklemek için sayfanizin HTML sekli üzerinde biraz çalismaniz gerekebilir. Ayrica, HTML felsefesini anlamak ve formatlama ortamlarini ögrenmek yazdiginiz sayfaya herhaliyle hakim olmak demektir. Baglandiginiz sitelerdeki sayfa içeriklerini anlamak ve bazi teknikleri ögrenmek için de biraz HTML bilmek sonuçta yararlidir. 8. HTML dilinin en temel elemani : Döküman biçimleme belirteçleri (TAG) HTML'nin en temel islevi, yazdiginiz bir dökümana biçim vermektir (yazi karakterini, rengini, büyüklügünü degistirmek; paragraf eklemek; resim eklemek vb gibi). Bu, kullanilan bazi biçimlendirme (formatlama) belirteçleri/komutlari kullanilarak yapilir. Söz gelimi; sayfamizda "merhaba" kelimesinin koyu renkli görünmesini isteyelim. Bu durumda, ... arasina; deneme yazmaliyiz. Bu ise, bir web istemcisinde görüntülendiginde, deneme seklinde bir sonuç üretir. Bu basit örnek aslinda HTML dilinin en temel kurali hakkinda tüm ipuçlarini vermektedir : Bir HTML döküman hazirlamak, temel olarak, öncelikle sayfada görünmesini istedigimiz düzyazi bilgileri yazmak; sonrasinda da bu yazinin istedigimiz yerlerinde uygun belirteçler (TAG) kullanarak istedigimize uygun bir görünüm kazandirmaktir. Tüm HTML belirteçleri < karakteri ile baslar ve > karakteri ile biter ve bu HTML dökümanini gösterecek Netscape, MSIE gibi web istemcilerine, yaziyi koyu göstermek, italik yapmak, bir resim göstermek vb türünden özel birseyler yaptirir. < > arasina ise, ilgili belirteç komutu ve bazen de birtakim ilave parametreler (seçenekler) gelir. Sözgelimi yukaridaki örnekte, belirteçi, kendinden sonra yazilan yazilarin web istemcilerinde KOYU RENK görünmesini bildirir. Genellikle HTML belirteçleri çift halinde kullanilir (ancak bu kuralin istisnalari da vardir). Yukaridaki örnege tekrar dönecek olursak, belirteçinin çifti dir. Böylece, yazinin belli bir kismina (yani, sadeec ..... arasina yazdigimiz kismina) biçimlendirme yapmak mümkün olur. Her belirteçin çifti, isminin basina bir ayiraç (/) konarak elde edilir ve yine < > arasina yazilir. Herhangi bir HTML belirteçinin genel formati söyledir : Bilgileri yazmada küçük/büyük harf ayirimi yoktur. Ancak, tüm HTML belirteçlerini ve seçenek adlarini büyük harfle; degerleri ise küçük harfle yazmak oldukça yaygin bir aliskanliktir. HTML, dökümanlar üzerinde kullanilabilecek yüzlerce belirteç içerir. Bu da, web editörlerinin sayfa hazirlamada ne kadar yararli araçlar oldugunu göstermektedir. En bastaki örnege tekrar dönelim : Ev Sayfama Hos Geldiniz belirteçi, kendisinden sonra gelen karakterlerin yazi büyüklügü, rengi, tipi vb ile ilgili degisiklikler yapabilmemizi saglar. Dikkat edilirse, belirteç adindan sonra bir seçenek kullanilmis. Biçilendirme sadece dökümanin belli bir kismina uygulanmak istendiginden, ilgili belirteç, çifti olan ile kapatilmis. Kapatma belirteçinde, sadece belirteçin adi ve sol tarafina ayiraç isareti (/) konur. Bir baska örnek verelim : Bu örnekte de, web sayfasinin bulundugu dizindeki sad.gif isimli resim dosyasinin sayfa üzerinde, bu komutun yazildigi bölümde, görüntülenmesi isteniyor. Bunun sonucunda ise görülecektir. Tabii bunun için, ilgili resim dosyasinin, html sayfanizi sakladiginiz dizinde bulunmasi lazim. Okudugunuz dökümanin ilerleyen bölümlerinde önemli HTML belirteçleri ve önemli kullanimlari ile ilgili bilgiler de verilecek. 9. HTML dökümanin genelinde etkili ve sayfada dogrudan görülmeyen belirteçler Bastaki tabloda da belirtildigi gibi, bir HTML döküman, arasina yazilir. Bastaki .. arasina yazilan belirteçler tüm döküman üzerinde etkilidir ve web istemcileri tarafindan dogrudan görüntülenmezler. Bunlardan en önemlisi, yazilan HTML dökümana isim vermekte kullanilan 'dir. Bu belirteç, hazirlanan web sayfasina bir isim verilebilmesini saglar. Böylece, sayfayi yükleyen birisi, <TITLE> ile verilen isim bilgisini (sayfanin konusunu içeren bir tanimlama) kendi istemcisinin tanimlama satirinda görür. Asagida, bu belirteçin örnek bir kullanimi görülmektedir. <HTML> <HEAD> <TITLE> Orhan Gökçöl'ün Web Sayfasi .... Bu alanda kullanilabilecek ikinci önemli belirteç 'dir. Kullanimda, kendisinden sonra bir seçenek adi verilerek kullanilir. Bu belirteç kullanilarak verilen bilgiler çok çesitli olabilir. Söz gelimi, web sayfalari üzerinde dolasan arama motorlari, sayfalarin bu kismindaki belirteçlerine bakarak sayfalari gruplar. Bu kullanimda, ile birlikte, sayfanizdaki içerigi yansitan bazi anahtar kelimeler ve tanimlamalar verebilirsiniz. Asagida bununla ilgili bir örnek görülmektedir : Meta belirteçinin önemli bir kullanimi da, sayfadaki yazilarin hangi "dil ailesi"ne ait karakterlerle yazildigini belirtmek içindir. Türkçe, Latin5 dil ailesindedir. Buna ait standart tanimlamasi ise iso-8859-9 olmaktadir. Asagida buna ait bir kullanim gösterilmistir. 10. HTML Döküman Içinde Link Kullanimi Web sayfalarinin en önemli özelliklerinden birisi, kolayca baska sayfalara ve dökümanlara geçis yapilabilinmesidir. Bu, belirteçi kullanilarak yapilir. Asagidaki örnegi inceleyelim : Ana sayfaya dönmek için buraya fare ile tiklayiniz. Bunun bir web istemcisindeki görüntüsü ise asagidaki gibi olacaktir : Ana sayfaya dönmek için buraya fare ile tiklayiniz. Örnekte, "buraya" kelimesine index.html dosyasi baglanmistir. Böylece, "buraya" kelimesinin üstüne gelip fare ile tikladiginizda, http://www2.itu.edu.tr/~gokcol/css/index.html yüklenecektir.Bu ve benzeri URL lere baglanti tanimlarken, baglanti kurmak istedigimiz kelimenin soluna yaziyoruz. Baglanti kelimesinden sonra ise, ile belirteçi kapatiyoruz. Yukaridaki örnekte, eger index.html dosyasi ayni dizinde ise, uzun uzun URL'i yazmak yerine dogrudan e-posta göndermek ister misiniz? Bana e-posta göndermek ister misiniz? CSS'nin ZIP halini almak için buraya tiklayiniz. CSS'nin ZIP halini almak için buraya tiklayiniz. ODTÜ FTP Simtel Arsivi ODTÜ FTP Simtel Arsivi Istenildigi kadar baglanti ayni anda kullanilabilir. Bir diger kullanimda, eger istenirse, bir URL adresine degil de herhangi bir dosyaya da baglanti yapilabilir. Ilgili baglanti fare ile tiklandiginda, eger o dosya tipi web sunucusu ve sizin web istemciniz tarafindan bilinen bir tipse, o zaman ekranda sonucu görürsünüz. Söz gelimi, düzyazi dosyalar (TXT), Resim dosyalari (GIF, JPG, JPEG, PNG, XBM) böyledir. Buraya tiklarsaniz üzgün bir surat göreceksiniz. Eger ilgili dosya bilinmeyen bir tipte ise, o zaman bu baglanti tiklandiginda, kullanicinin web istemcisi o dosyayi "diske saklamak" ya da bir uygulama programiyla açmak seklinde iki seçenek sunar. Bazi dosya tipleri ise, web istemcilerine yüklenen yardimci "plug-in" ler ile islenebilir. Bunlardan en popülerleri ses formatlari (AU, WAV, MID); video formatlari (RM, MOV, AVI) ve bazi özel tipte dosyalardir (AutoCAD çizim dosyalari gibi). Bir Resim Dosyasinin Baglanti Elemani Olarak Kullanilmasi : Bazen bir resim dosyasi da baglanti elemani olabilir. Böylece, kullanici ilgili resmi fare ile tiklayarak belirtilen yeni dosyaya ulasir. Bunu bir örnekle görelim : Mail göndermek için zarfin üzerini tiklayin..... Mail göndermek için zarfin üzerini tiklayin...... Dikkat edilirse, baglanti yapilacak yerde, kullanildi. , tek basina kullanilan bir belirteçtir ve baska parametreler de alabilir. Yukaridaki örnekte, resmin eni ve boyu piksel cinsinden veriliyor. Ayrica, resmin çevresinde bir belirgin sinir (BORDER) verilmek isteniyorsa 0 yerine daha büyük bir deger kullanilmali. Döküman Içi Baglantilar : Bir metin üzerinde belirli bölgelere ulasmak için yine belirteçler kullanilabilir. Şu an okuyor oldugunuz döküman, buna bir örnektir. Asagidaki satirlari inceleyelim : Benim de bir web sayfam olabilir mi? Bunun için nelere ihtiyacim var? Bir web sayfasi neye benzer? HTML nedir? Bir web sayfasinda görülebilecek tipik elemanlar nelerdir? Yukaridaki satirlar bir web istemcisinde söyle görünecektir : Benim de bir web sayfam olabilir mi? Bunun için nelere ihtiyacim var? Bir web sayfasi neye benzer? HTML nedir? Bir web sayfasinda görülebilecek tipik elemanlar nelerdir? Burada, HREF ile verilen aslinda, dökümanin sizin belirlediginiz bir kismi. Söz gelimi, ilk satiri ele alacak olursak, kullanici buraya fare ile tikladiginda dökümanda "1" belirteci ile verilen kisma gidiliyor. Burasi ise, Benim de bir web sayfam olabilir mi? Bunun için nelere ihtiyacim var?

Internet erisimi olan herkesin bir web sayfasi olabilir.  Web üzerinde gezinirken rastladiklariniza benzer sayfalar yapabilmeniz için ilk öncelikle seklinde. Yani, bir baglantiya tiklandiginda döküman içinde nereye gelinmesi isteniyorsa, ilgili yere seklinde bir tanimlama yapiyoruz. Buna "Anchor" (belirteç?) denir. Belirteç adlarinin illa ki sayilar olmasi gerekmez. tek karakterden olusmasi da gerekmez. Kendinizin belirleyecegi herhangi bir isim olabilir. Eger, bir döküman içinden baska bir dökümanin "belirteç kullanilarak tanimlanmis" bir bölümüne baglanti verilmek isteniyorsa, bu durumda da, HREF="diger_döküman_ismi#parça_ismi" seklinde bir kullanim uygulanir. 11. Temel HTML Komutlari/Belirteçleri Metin Formatlama Belirteçleri : Bir HTML döküman hazirlarken, satirlar ya da kelimeler arasinda istediginiz kadar bosluk birakabilirsiniz. Kodu takip etmeyi kolaylastirmak için HTML komutlarini metinden bosluklarla ayirabilirsiniz. Bunun dökümanin web istemcisi üzerindeki görünümünde hiç bir fonksiyonu olmayacaktir. Döküman içinde, yeni bir paragrafa baslarken,

belirteçini kullanmalisiniz. Bu belirteçi çokça kullanacaksiniz :-) HTML dökümanlarinda

belirteç kullanmadikça bir cümle herhangi bir yerinden ayrilip kalan kismi altta görünebilir, birden fazla bos satir tek satir olarak algilanir. Bir web tarayicisi satir sonlarini ve bos satirlari gözardi edeceginden, paragraflari mutlaka < p> belirteci ile ayirmalisiniz. Eger bir satiri belli bir yerinden bölmek istiyorsaniz
belirteçini kullanmalisiniz. Asagida bunlarla ilgili küçük bir örnek var :

Burada yeni bir paragraf basladi. Ben satirin burada
bölünmesini istiyorum. Eger

kullanilmasa idi, ilgili metin bir üstteki bilgilerle birlesecekti.
kullanilmasaydi, henüz satir bitmedigi için, alt satira geçilmeyecekti. Hem

, hem de
belirteçleri tek kullanilir, çiftleri yoktur. Asagidaki tabloda, sik kullanilan bazi metin formatlama belirteçleri görülmektedir. Belirteçler iç içe kullanilabilir, ancak birbirlerini kesmemelidirler. Bu belirteçleri kullanirken, belirtecin etkimesi istenen yazi <> .. arasina alinir. Söz gelimi, Bu yari italik seklindeki bir HTML kodu, "Bu yazi italik" seklinde bir sonuç üretecektir. Yaziyi italik yapar. Yaziyi sabit gernislikli yapar (daktilo harfleri gibi).

Bu belirteçler, döküman içinde kullanilabilecek basliklardaki yazilarin büyüklüklerini tanimlar. Sayi arttikça yazi büyüklügü azalir. Bunlarin yerine, daha esnek belirteci de kullanilabilir. Bu kullanimda, 'den ye kadar yazi büyüklüklerü verilebilir.
Yatay bir çizgi olusturur.
seklinde, daha kalin ve dar bir çizgi de yapilabilir.
Yazi ve resimleri sayfada ortalar .
Yaziyi hem sagdan, hem soldan birmiktar içeri kaydirir.
Bu belirteçler arasina yazilan her sey, yazildigi gibi ekrana çikar. Bosluklar, tab'ler, satir bölmeleri vb. korunur. HTML Döküman Içinde Açiklama Satirlari : HTML Döküman Içinde, kodu takip etmede kolayliklar saglayacak bazi açiklama satirlari konabilir. Döküman içinde herhangi biryerde, "" belirteçleri arasinda kalan hiçbirsey web istemcileri tarafindan dikkate alinmaz.Örnek; 12. Sayfa Arka Plan resimleri/renkleri ve Metin Içinde Renk Kullanimi HTML sayfalarinizin arka planinda isterseniz bir resim olabilir. Ya da, sayfa arkaplanini sizin istediginiz bir renk yapabilirsiniz. Bu, döküman baslangicindaki belirtecine bazi seçenekler ekleyerek yapilir. Sözgelimi su an okudugunuz dökümanin arkaplani aslinda, "chalk.gif" isminde bir resim dosyasi. Bu, seklindeki bir kullanimla saglandi. Eger arkaplan renginin kirmizi olmasini isteseydik o zaman da, dememiz gerekecekti. Buradaki FF0000, kirmizinin, RGB renk ayrim sistemindeki hekzadesimal (16-lik sistem) karsiligi. Aslinda, HTML döküman içinde bazi seylerin renklerini kontrol edebiliyoruz : belirtecinde, bgcolor, text, link, vlink, ve alink seçenekleri sirasiyla sayfa arkaplan rengi, sayfadaki yazilarin rengi, henüz kullanicinin ziyaret etmedigi baglanti elemanlari (link), ziyaret edilmis baglanti elemanlari ve aktif baglanti elemanlarini (yani, tam bir baglantinin üzerine fare ile tikladiginizdaki renk) tanimlar. Sayfa içinde herhangi bir yazinin rengini degistirmek için belirteci, color seçenegi ile birlikte kullanilir ( ... gibi). Renk degerleri verilirken su sekilde hareket edilir : Genel renk tanimi : "#RRGGBB" dir. Burada, RR, GG, ve BB, sirasiyla kirmizi (red), yesil (green) ve mavi (blue) renklerin toplam renk içindeki yogunlugunu gösteren hekzadesimal sayilardir. Bu sayilar yerine asagidaki renk tanimlama kelimeleri de kullanilabilir : aqua, black, blue, fuchsia, gray, green, lime, maroon, navy, olive, purple, red, silver, teal, white (white), or yellow (yellow) 13. Listeler Dökümanlarin göze hos görünmelerini saglamak amaciyla listeler yaygin olarak kullanilir. HTML, pek çok liste çesidi destekler. Bunlar, düz listeler, numarali listeler, tanimli listeler ve içiçe listelerdir. Düz (Numarasiz) listeler Düz liste (unordered lists,
    ) olusturmak için, Listeye baslamak için belirteç açilir.
      Liste elemanlarini teker teker girerken basina
    • belirteci girilir. Kapatmak için
      • belirtecine gerek yoktur. Listeyi bitirmek için belirteç kapatilir.
    Örnek olarak,
    • Elma
    • Armut
    Örnek, ekranda su sekilde görülür : Elma Armut
  • belirteçleri içinde paragraflar, diger dökümanlara baglantilar, ve diger belirteçleri kullanabilirsiniz. Numarali Listeler Numarali listeler (ordered lists
      ), düz listelerden farkli olarak,
        belirteci yerine
          kullanirlar. Ekrandaki liste elemanlarinin basina 1'den baslayarak sayilar eklenir. Asagidaki HTML kodu,
          1. Linux Isletim Sistemi
          2. Linux'un destekledigi donanimlar
          ekrana sunlari yazar: Linux Isletim Sistemi Linux'un destekledigi donanimlar Tanimli Listeler Genellikle birden fazla basligi olan, her baslik altinda kisa bir metin içeren yazilar, tanimli listeler ile olusturulur. Tanimi yapilacak baslik,
          ile belirtilir,
          ile baslik altina metin girilir. Tüm liste,
          ile
          arasina alinir.
          Kisisel Kullanim
          Linux evinde veya isinde UNIX isletim sistemi altinda çalismak isteyenler için ideal bir platformdur.
          Internet Sunucusu
          Linux dogrudan TCP/IP destegi ile gelmektedir.
          Ekrandaki çikti su sekilde görünür: Kisisel Kullanim Linux evinde veya isinde UNIX isletim sistemi altinda çalismak isteyenler için ideal bir platformdur. Internet Sunucusu Linux dogrudan TCP/IP destegi ile gelmektedir. Içiçe Listeler Tüm liste çesitleri, 3'den fazla bölüm kullanmadikça içiçe yazilabilir. Örnek olarak,
          • Istanbul'un büyük semtleri
          • Beyoglu
          • Bakirköy
          • Kadiköy
          • Ankara'nin belli basli yerlesim birimleri
          • Kizilay
          • Ulus Ekrandaki görüntüsü, Istanbul'un büyük semtleri Beyoglu Bakirköy Kadiköy Ankara'nin belli basli yerlesim birimleri Kizilay Ulus 14. Basit Tablolar HTML, her türlü tablo kullanimina olanak tanir. Tablolar, bilgileri matris düzeninde, birçok hücreler tanimlayarak bunlarin içinede verebilmemizi saglar. Ayrica, hazirladigimiz dökümanin kolonlar halinde ya da, belirli hizalarda yapisik sekilde (align) görünmesini de saglarlar. HTML standartlari gelisim süreci içinde tablo tanimlama belirteci de bazi degisikliklere ugradi. Döküman içinde tablo olustururken asagidaki islemler takip edilir : Tablolar, belirteci ile tanimlanir.
            belirteci, tablo kaç satir ise, o kadar sayida arka arkaya belirteci içerir Her belirteci, o satirda kaç kolon varsa o kadar
            belirteci içerir. belirteci ile tanimli hücrelere her türlü bilgi (yazi, link, resim, liste, ve hatta baska bir tablo) gelebilir. Tablo içinde satirlar yukardan asagiya, sütunlarla olusturulan hücreler ise soldan saga tanimlanir. Eger satirlar ve sütunlar arasinda satir/sürun çizgilerinin de görünmesi isteniyorsa, belirteci ile birlikte "border" seçenegi kullanilir. Asagidaki örnegi inceleyelim :
            1. tablo belirteci baslangici 1. satir baslangici 1. satir 1. sütun 1. satir 2. sütun 1. satir sonu 2. satir baslangici 2. satir 1.sütun 2. satir 2. sütun 2. satir sonu
            AnkaraIstanbul
            EskisehirŞanli Urfa
            1. tablo belirteci sonu Yukaridaki kod, bir web istemcisinde görüntülendiginde asagidaki tablo olusacaktir : AnkaraIstanbul EskisehirŞanli Urfa Istenirse, tablolar için tablo arka plan rengi ya da, her bir hücre ya da satira bgcolor seçenegi , ,
            , ve belirteçleriyle kullanilarak verilebilir. Standart html editörlerinin hepsi de, kolay tablo olusturmak için birtakim tablo sihirbazlari sunmaktadirlar. Tablolar ile ilgili daha ayrintili bilgiler bu dökümanin sonraki sürümlerinde verilecektir. 15. Form kullanimi Formlar, web sayfalarinda kullanicilarin dogrudan bilgi girip sayfanin bulundugu web sunucusuna ya da baska yerlere bunlari gönderebildikleri mekanizmalardir. Bir on-line alisveris merkezinden ürün seçmek, para ödemek, ya da bir ankete cevap verip sonucu göndermek vb gibi birçok is
            belirteci kullanilarak yapilir. Kullanimla ilgili ayrintili bilgiler CSS'nin ilerleyen sürümlerinde verilecektir. 16. HTML döküman içinde sayaç kullanimi Sayaçlar, sayfalarinizin kaç kez ziyaret edildigini saptayan ve sunucu tarafida çalisan CGI programlardir. Kullanimla ilgili ayrintili bilgiler CSS'nin ilerleyen sürümlerinde verilecektir. 17. HTML döküman içinde basit JavaScript kullanimi Kullanimla ilgili ayrintili bilgiler CSS'nin ilerleyen sürümlerinde verilecektir. 18. Sayfami hazirlarken Türkçe karakterler kullanmali miyim? Nasil? Sayfalarinizda kullandiginiz Türkçe karakterler eger iso-8859-9 kod tanimlamasina uygunsa popüler 2 web istemcisi netscape ve msie tarafindan sorunsuz görüntülenebilmektedir. Daha fazla ayrinti daha sonraki sürümlerde verilecektir. 19. Hazirladigim sayfa her web istemcisinde ayni görünecek mi? Bu konuda nelere dikkat etmeliyim? Eger sayfalarinizda standart HTML kullanmissaniz, tüm istemcilerde ayni görünmemesi için hiç bir sebep yok. Ancak; Eger sayfalariniza, lynx ya da benzeri bir metin tabanli web istemcisi (tarayicisi) ile birisi bakarsa, resimleri göremeyecektir. Sayfalarinizda, sadece özel bir istemcinin anlayabilecegi bazi ek HTML belirteçleri kullanmissaniz yine bazi kötü sürprizlerle karsilasabilirsiniz.. 20. Web sayfasi hazirlama ve HTML ile ilgili daha ayrintili dökümanlara nasil/nereden ulasabilirim? Asagida, HTML ve Web ile ilgili bazi Türkçe ve Ingilizce kaynaklar listelenmis durumda. Özellikle HTML Premier ve bunun Türkçe Sürümü size çok yararli olacaktir. Programcilar için Temel WWW sayfasi hazirlama : http://yardim.bilkent.edu.tr/WWW/gorkem.html HTML Premier : http://www.ncsa.uiuc.edu/General/Internet/WWWW/HTMLPrimer.html Web Hakkinda Bilmek Istediginiz Her Şey : http://cclub.metu.edu.tr/www HTML Reference Manual : http://www.sandia.gov/sci_compute/html_ref.html HTML Made Easy : http://www.jmarshall.com/easy/html/testbed.html How to Write HTML Files : http://www.ucc.ie/info/net/htmldoc.html WWW HandBook : http://web.bilkent.edu.tr/WWW/handbook/ 21. Web sayfasi içinde kullanabilecegim küçük "resimcikler"i (gif ve animated gif) nereden alabilirim? Kendim de olusturabilir miyim? Nasil? Bu tip resimleri olusturmanin birkaç yolu var :Kendiniz bir resim editörüyle olusturabilirsiniz. Varolan bazi resimleri yine editörler yardimiyla degistirebilirsiniz ya da kagit ortamindan "Scanner" yardimiyla buldugunuz/çizdiginiz resimleri bilgisayar ortamina aktarabilirsiniz. Özellikle küçük logolar, bazi yazi efektleri vb kolayca olusturulabilir. Öte yandan, bu resimcikleri bulabileceginiz siteler de mevcut. Iste bunlardan bazilari : http://www.ehb.itu.edu.tr/docs/html/index.html : Sevgili KaGan'in internmet'ten derledigi yüzlerce resimcik ve anime gif'leri bulabileceginiz bir adres. Resimcikler kategorilere ayrilmis (butonlar, arka plan resimleri, çizgiler vb gibi). Bir bakin, pisman olmazsiniz.. http://www.candor.com/grabagif/buttons.htm : Bu sitede bazi buton resimcikleri bulabilirsiniz. http://diogenes.baylor.edu/WWWproviders/Library/BeyondLib/clipart.html : Resimcikler ve anime gif resimleri ile ilgili internet üzerinde bulabileceginiz her türlü bilgi özetlenmis. Bir çok siteye link var. Iyi bir baslangiç noktasi. http://www.bmlive.com/gifs/ : Blue Marble Gif Archive.. http://www.barrysclipart.com/ : Bir baska devasa site daha. Birçok resimcik var. http://www.serve.com/HomepageExtras/anigif/ :Anime Gif'ler bulabileceginiz küçük ama güzel bir site. http://www.newcreations.net/3d/ : konuyla ilgili bir çok shareware/freeware programlari bulabileceginiz linkler... 22. Baglandigim bir web sayfasinin HTML kodunu nasil alabilirim? Bunun için, sayfa yüklendikten sonra, web istemcisinizin "File" menüsünden "Save (As)" seçenegi ile dosyayi kendi bilgisayariniza kaydedebilirsiniz. Ancak, bu durumda sadece HTML kodu almis olursunuz. Sayfadaki resimler ve link bilgileri gelmez. Bunlarin da gelmesini istiyorsaniz 6. Bölüm'de açiklandigi gibi sayfayi herseyiyle almalisiniz. 23. Sayfamin HTML kodunu baskalarinin görmesini engelleyebilir miyim? Malesef hayir. 24. Web sayfamda internetteki diger sayfalardan aldigim bilgileri (yazi, resim vb) serbestçe kullanabilir miyim? Özellikle resimcik ve anime gif'leri, ya da genel amaçli Java Script-leri, eger ilgili sayfada aksi bir ibare yoksa, kullanabilirsiniz. Bunlarin hemen hemen tamami zaten artik anonim olmus ve ilk kimin yaptigi bilinmiyor. Ancak, bir sayfadan, o sayfanin yazarina ait bir bilgiyi, dökümani, grafigi -herhangi birseyi- izin almadan kullanmamalisiniz. 25. Web sayfasinda kullandigim resimler için hangi formati tercih etmeliyim? GIF mi, JPEG mi? Standart GIF, en fazla 256 renge müsade eder. Eger resminizin daha çok renkli görünmesini istiyorsaniz JPG tercih etmelisiniz. Öte yandan, 256 renk çogu uygulamalar için yeterlidir. 256 renk için de, JPG sikistirmasi ile, GIF formatina göre daha küçük dosyalar elde edilebilir. Sonuçta, küçük dosyalar için (1-5kbyte civarinda) GIF kullanimi yaygindir. Dosya boyu 20-30kbyte'i geçmeye basladi mi genellikle JPG tercih ediliyor. 26. Bir web sayfasi yaptim. Diger insanlarin bundan nasil haberi olacak? Bunun birkaç yolu var. Eger sayfanizda islediginiz bir konu varsa (pop müzük ya da bilgisayar programlama veya baskabirsey..) bununla ilgili listeler ve tartisma öbeklerine sayfanizin varligindan sözeden mesajlar atabiliriniz. Ayrica, gönderdiginiz her e-posta'nin sonuna isminizden sonra web sayfanizin adresini yazabilirsiniz. Bu yolla daha çok insanin bilgisi olacaktir. Ayrica, AltaVista, LyCos gibi popüler arama motorlarina sayfanizi kaydettirebilirsiniz. Bunun için 7. Bölüm'de ilgili yerleri okumalisiniz. 27. Bedava "kisisel web sayfasi hizmeti" veren yerler var mi? Evet var, ve bunlarin sayilari her geçen gün artmaktadir. Bu siteler, genellikle, bir web listeleyicisi (istemci, browser, tarayici) ile erisilebilen bir kullanici ara yüzü ile, kisilere kendi ev sayfalarini hazirlama ve saklama servisi vermektedir. Böyle merkezler, daha çok reklam gelirleri ve bazi sponsorluklar yolu ile bu servisleri bedavaya verebilmektedir. Web ortaminin, her geçen gün, ticari amaçli olarak daha fazla kullanilacagini düsünürsek, burada bu servislerin argümani : "üyelerine bazi parali servislerin ve ürünlerin kataloglarini tanitmak, reklamini yapmak" seklinde olabilir. Nedeni ne olursa olsun en önemlisi, bu servisin bedava olmasi. Burada da, bedava e-posta hesap servislerinde oldugu gibi, çok önemli potansiyel güvenlik problemleri var. Önümüzdeki aylarda bu konuda da hararetli tartismalar olabilir. Eger kisisel web sayfaniz yoksa asagidaki adresleri bir deneyin. Geocities : http://www.geocities.com/ Tripod : http://www.tripod.com/ Angel Fire : http://www.angelfire.com Home Pages for Homeless : http://www.homeless.com/ CRHome Student Web : http://www.crhome.com/ Free Town : http://www.freetown.com/ NorthWest Voyager : http://www.nwvoyager.com/ Hompage Central : http://www.i-exposed.com/freehp/ WebSight Magazine Free Home Page : http://free.websight.com/free/ Net Hosting : http://www.nethosting.com/ Paradigm-Net Free Home Page : http://www.paradigm-net.com/home/free.htm PHooL Communications : http://phool.dhinternet.com Info Chase : http://www.infochase.com Inca : http://www.inca.de/ Bu servisleri, kötü kullanim ile suistimal etmemek ve kullanim kurallarina uymak ta bir internet etigidir. Tabii ki en iyisi, web sayfanizin bulundugunuz sitede olmasi. Web sayfasi servisi artik standart bir internet hizmeti haline geldi. Hemen heme tüm ISS sirketler ve üniversitelerin çogu kullanicilarina bu hizmeti vermektedirler. 28. Diger formatlarda (Word DOC, (La)TeX, PPT vb) hazirlanmis dosyalari hemen HTML'ye dönüstürebilir miyim? Microsoft Word ve Power Point, yeni sürümüyle birlikte (Word 97, PowerPoint 97), hazirladiginiz dökümanlari HTML olarak kaydetmenize izin veriyor. Diger Word sürümleri için de HTML Assistant adinda bir yardimci program var. La(TeX) ile hazirlanan dökümanlari ise hemen hemen bire-bir html'e dönüstürmek mümkün. Bu konuda programlar ve daha fazla bilgi ariyorsaniz; HTML Converters : http://union.ncsa.uiuc.edu/HyperNews/get/www/html/converters.html (La)TeX -> HTML Dönüstürücü (dos,win'95, Mac, unix) : http://hutchinson.belmont.ma.us/tth/tth.html adreslerinde çok iyi baslangiç noktalari var. 29. Web sayfami baskalari silebilir mi? Ya da degistirebilir mi? Bunun olabilmesi için birilerinin sizden izinsiz bilgisayariniza girmesi lazim. Bu da sistem güvenligi ile ilgili bir sorun. Dosyalariniz bir Unix makine üzerindeyse, bununla ilgili olarak 15. Bölüm'de dosya izinleri kismini okuyabilirsiniz. 30. Sayfa hazirlamada gözönüne alinmasi yararli olabilecek bazi diger ipuçlari Mutlaka ana web sayfanizin sonuna kendi e-mail adresinize bir baglanti ekleyin. Böylece insanlarin size ulasmalarini ve sayfa hakkindaki muhtemel görüslerini size iletebilmelerini kolaylastirmis olursunuz. Söz gelimi, Her türlü görüs ve öneriler için e-mail adresim : isim@domain.com.tr seklindeki bir satir oldukça ise yarar. Hazirladiginiz sayfalara, mümkünse birkaç farkli web istemcisi ile (netscvape, msie, mosaic, opera gibi) bakin. Istemcinizin görüntü penceresini küçülterek (window resize) sayfanizin nasil göründügünü kontrol edin. Tablolar kayiyor mu? Paragraflar ne alemde? Mutlaka sayfalarinizdaki tüm linkleri kontrol edin. Acaba yanlislikla kendi yerel diskinizdeki bir dosyaya baglanti yapmis olabilir misiniz??? Unutmayin, tüm baglantilari "bagil" yapmak herzaman en iyisidir. Bir arkadassiniza sayfaniz hakkinda fikrini sorun. Sayfalariniza, grafik, renk vb özellikleri kisitli bilgisayarlardan da erisilebilecegini düsünerek biraz dikkatli olun. Sayfaniza herhangi bir istemci ile (sozgelimi, metin tabanli lynx ile) erisen birisinin sayfayi (resimleri/renkleri göremese bile) takip edebilmesi lazim. Eger ana sayfaniza bagli birden çok sayfa tasarlamissaniz, bu sayfalar arasinda rahatça dolasilabilmesi için gerekli tedbirleri alin (sayfalar arasi baglantilar ve uygun yerlerde verilecek ana sayfaya dönüs baglantilari gibi) Eger belirteci kullaniyorsaniz, mutlaka "alt", "width", ve "height" seçeneklerini de ekleyin. "alt" seçenegi, bu resmi gösteremeyen istemciler için alternatif bir yaziyi ekrana getirir. "width" ve "height" ise, resmin piksel cinsinden genislik ve uzunlugunu verir. Bu bilgileri vermezseniz, resim yüklenmesi bitmeden sayfanin kalan yazi kisimlari görüntülenmez. Eger verirseniz, resim yükleniyorken, sayfanizin ziyaretçisi ayni anda ziyaretçi yazilari da görebilir. HTML kodunu anlasilir ve kolayca takip edilebilir sekilde yapin. Sonuçta, siz ya da bir baskasi ayni satirlari tekrar elden geçirmek zorunda kalabilir. Yoksa, siniz krizleri geçirebilirsiniz. Ziyaret ettiginiz web sitelerindeki iyi ve kötü tasarlanmis sayfa tarzlari sizin kendi stilinizi ve kendi sayfa organizasyonunuzu gelistirmenizde yardimci olacaktir. BÜTÜN BUNLAR GÖZÜNÜZÜ KORKUTMASIN... Bunların hepsini bilmeniz gerekmiyor,ama genel bir bilgi için gereklidir. Geri dönün ve dersinizi iyi yapın. Web Poet : pazarli@hotmail.com